در دنیای پر اصطلاح امروزی به خصوص در رشته‌های تخصصی مختلف، معماری هم همچون دیگر رشته‌ها دارای اصطلاحات تخصصی است که از پرکاربردترین آن‌ها می‌توان به پلان ساختمان یا نقشه، استراکچر ساختمان، دیزاین خانه، فرآیند طراحی اشاره کرد. در این مطلب به بررسی تعاریف تخصصی می‌پردازیم. تعاریفی همچون ساختمان، اسکیس، نمای خارجی، کلان پایه، روبنا، نورگیر، بتن مسلح و شیت بندی که عمدتا توسط معماران و متخصصان این حوزه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 پلان ساختمان

پلان ساختمان یا نقشه از جمله پر کاربرد‌ترین اصطلاحات معماری است در واقع پلان ساختمان یک طرح فرضی از ساختمان است که بر روی نقشه آمده و در آن می‌توان تمام اطلاعات و جزئیات مربوط به ساختمان را مشاهده و بررسی کرد.

استراکچر ساختمان

بعد از پلان ساختمان، استراکچر یکی دیگر از اصطلاحات معماری است. در واقع استراکچر ساختمان یا سازه، توسط معمار آن ساختمان طراحی شده و یک ساختار مهندسی شده‌است. وظیفه استراکچر ساختمان این است که بخشی از حجم بار و فشار وارد آمده بر ساختمان را تحمل می‌کند و به صورت‌های گوناگون به محیط اطراف خود منتقل می‌کند. به بیان دیگر می‌توان گفت، استراکچر ساختمان یا سازه نقش یک محافظ را داشته که از ساختمان در مقابل فشار و بارهایی که به آن وارد می‌شود حمایت می‌کند.

دیزاین ساختمان

علاوه بر پلان ساختمان و استراکچر ساختمان که از پرکاربردترین اصطلاحات معماری هستند باید به دیزاین خانه یا همان طراحی داخلی هم اشاره کنیم. طراحی دیزاین خانه به این صورت است که یک طراح معماری با به خدمت گرفتن اصول فنی و تخصصی معماری داخلی وآمیختن آن با حس زیبایی شناسی خود، به طراحی فضایی می‌پردازد که این فضا به عبارتی می‌تواند بیانگر هویت، نیاز، درک و خواسته‌های مشتریان باشد. دیزاین خانه در واقع یک حلقه ارتباطی ما بین دو علم معماری و طراحی داخلی است که از یک طرف مانند علم معماری با ساختمان و اجزا و عناصر تشکیل دهنده آن ارتباط داشته و از طرف دیگر همانند طراحی داخلی بر فضاهای داخلی تمرکز دارد.

فرایند طراحی

همانطور که اشاره کردیم پلان ساختمان، استراکچر ساختمان و دیزاین خانه تا به حال ازپرکاربرد‌ترین اصطلاحات معماری بوده‌اند. پس از این موارد می‌خواهیم به بررسی اصطلاح فرآیند طراحی بپردازیم. یک تعریف فنی و متداول در علم معماری برای این اصطلاح به ترتیب زیر است: فرآیند طراحی معماری، در واقع دستورالعملی است به منظور معرفی نظامی میان فعالیت‌هایی همانند فکر کردن، فعالیت های اجرایی و… که دارای سلسله مراتبی هم هستند صورت می‌گیرد. این گونه می‌توان گفت که این فرآیند طراحی مجموعه کارهای به هم پیوسته‌ای است که هدف و راه‌حل را به هم پیوند می‌دهند و انجام سلسله مراتب منطقی و هدفمند تعدادی از فعالیت‌ها در رشته معماری است. علاوه بر این فرآیند طراحی، شامل بخشی از اقداماتی می‌شود که هر کدام از این اقدامات نتایج خاص خود را دارند.

از دیدگاه تعداد بسیاری از طراحان معماری، فرآیند معماری یکی از اصطلاحات معماری بوده که به فرآیند حل مسئله می‌پردازد و به همین دلیل هم مهم‌ترین بخش از فرآیند حل مسئله در معماری، شناخت آن مسئله، یافتن راه حل، ارزیابی و انتخاب آن است.

اسکیس

اسکیس در واقع به یک ایده در حال عبور از ذهن طراح می‌گویند که نهایتا به مرحله پلان ساختمان منتهی می‌شود. اسکیس عنوان کننده سلسله افکاری است که در ذهن معمار یا طراح شکل می‌گیرد و با استفاده از فرآیند طراحی به واقعیت نزدیک می‌شود.

نمای خارجی

یکی دیگر از اصطلاحات معماری اصطلاح نمای خارجی است که در معماری گونه‌های مختلفی از سازه‌ها و برخلاف دیزاین خانه که به پدیده طراحی داخلی مربوط می‌شود مرتبط با فضای بیرونی ساختمان و فضایی است که عموم مردم می‌توانند آن را ببینند. در فرآیند طراحی یک ساختمان نمای خارجی یکی از بخش‌های مهمی است که بازدید کنندگان خانه در وهله اول آن را ارزیابی می‌کنند. به عبارت دیگر نمای خارجی چارچوب ظاهری دیگر اجزای یک ساختمان را ترسیم می‌کند.

کلان پایه

همانطور که اشاره کردیم استراکچر ساختمان یا سازه فلزی مهم‌ترین نقش را در مقاومت ساختمان در برابر فشارهای وارد شده بر آن دارد که در این استراکچر ساختمان اصطلاح نهفته دیگری به نام کلان پایه وجود دارد که به عبارتی به ستون‌های بلندی گفته می‌شود که بر زیر استراکچر ساختمان و پیکرهای مختلف سوار می‌شود تا به مقاوم‌سازی و استوار شدن آن‌ها کمک کند این کلان پایه‌ها همچنین می‌توانند بر زیر پایه‌های دیگر هم نصب شوند.

روبنا

در فرآیند طراحی یک ساختمان یک دیگر از اصطلاحات معماری که کاربرد دارد روبنا است روبنا در واقع پس از استراکچر ساختمان قرار دارد و به نوعی با دیزاین خانه هم در ارتباط است. به طور کلی روبنا ساختاری است که بر روی ساختاری دیگر ایجاد می‌شود.  معمولا این اصطلاح برای توصیف هر قسمت از ساختمان که بالاتر از سطح زمین باشد استفاده می‌شود. بر خلاف روبنا، زیرساخت به قسمت‌هایی از ساختمان اطلاق می‌شود که در زیر زمین قراردارند و عمدتا در پلان ساختمان یا نقشه هم وارد می‌شوند.

نورگیر

یکی دیگر از اصطلاحات معماری نورگیر است که به تهویه فضا و جریان هوای آزاد و همچنین نور‌رسانی به فضای داخلی ساختمان مربوط می‌شود. به دیگر بیان در فرآیند طراحی ساختمان یکی از نکات مهم نورگیر بودن فضای خانه است که نقشی اساس در دیزاین خانه دارد. به عبارت دیگر شما تا زمانی می‌توانید به طراحی منحصر به فرد دیزاین خانه بپردازید که مهم‌ترین عنصر یعنی نورگیر بودن را در آن داشته باشید. نورگیر در واقع به فضایی اطلاق می‌شود که که در جهت نورگیری و تهویه فضاهای اصلی شامل: اتاق پذیرایی، خواب، نشیمن، آشپزخانه و حتی سرویس‌های بهداشتی استفاده می‌شود.

بتن مسلح

بتن مسلح یکی دیگر از اصطلاحات معماری است که به نوع خاصی از دسته بتن‌های با عیار ۲۰۰ تا ۳۵۰ کیلوگرم در متر مکعب سیمان گفته می‌شود. در درون این بتن‌ها میلگردهای مقاوم یا آرماتور قرار دارد که قرار گرفتن این میلگردها در این نوع از بتن به افزایش مقاومت و استحکام بتن کمک می‌کند و در نهایت مقاومت ساختمان را که در بحث استراکچر ساختمان به آن اشاره کردیم بالا می‌برد.

شیت بندی

ارائه کار نهایی را شیت‌بندی گویند. این اصطلاح در واقع یکی از اصطلاحات معماری است که در آن تمامی اجزای طرح معمار و طراحی پلان ساختمان مورد نظر به یک صورت دیگر تعریف می‌شوند و چندین نمونه از این طرح ارائه شده که در نهایت با رویارو شدن با تغییرات نهایی دیگر به صورت عملی اجرا می‌شوند و در آخر هم سازه مورد نظر تکمیل می‌شود .شیت بندی از اصول مهم معماری و نقشه‌کشی است.

اگر از این مطلب خوشتان آمده برای دیدن دیگر مطالب به بلاگ طرح تو طرح مراجعه کنید.

 برای ارتباط با کارشناسان طرح تو طرح و دریافت مشاوره، روی دکمه زیر کلیک کنید.

درخواست مشاوره

نویسنده: فاطمه محمدخانی